Nóng, phẳng, chật

1: Thế giới nóng, phẳng, chật

Thế giới đang đối mặt với cuộc khủng hoảng môi trường nghiêm trọng nhất trong lịch sử. Hành tinh ngày càng nóng bức, chật chội hơn. Làm thế nào chúng ta thay đổi được tương lai?Thomas Friedman – tác giảThế giới phẳngvàChiếc Lexus và cây ôliu– trả lời qua cuốn sách mới nhất Nóng, phẳng, chật.

Chúng ta hãy bắt đầu với sự chật chội.

Sau đây là một thống kê đã làm tôi kinh ngạc. Tôi sinh ngày 20-7-1953. Nếu bạn vào trang web Infoplease.com và nhập ngày sinh của bạn, bạn sẽ nhận được kết quả ước tính số người có mặt trên Trái đất vào đúng ngày bạn sinh ra. Tôi đã thử làm và con số hiện ra ở ô kết quả là 2,681 tỉ. Nếu Chúa phù hộ, nếu tôi chăm đi xe đạp và ăn sữa chua thì tôi có thể sống đến 100 tuổi. Đến năm 2053, Liên Hiệp Quốc dự đoán dân số hành tinh này sẽ là hơn 9 tỉ người nhờ những tiến bộ trong chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh và phát triển kinh tế. Có nghĩa là trong suốt cuộc đời tôi, dân số thế giới đang tăng hơn gấp ba lần, số người sinh ra từ nay đến năm 2053 cũng xấp xỉ bằng số người có trên Trái đất vào ngày sinh của tôi.

Đặc biệt, Ủy ban Dân số của Liên Hiệp Quốc đã công bố một báo cáo giải trình ngày 13-3-2007 cho biết : “ Dân số quốc tế sẽ tăng thêm 2,5 tỉ người trong 43 năm tới, khiến tổng dân số sẽ tăng từ 6,7 tỉ hiện tại lên 9,2 tỉ vào năm 2050. Mức tăng này bằng với quy mô dân số quốc tế năm 1950 và hầu hết tăng ở những khu vực kém tăng trưởng – nơi dân số sẽ tăng từ 5,4 tỉ người năm 2007 lên 7,9 tỉ người năm 2050 ” .Do đó, nếu bạn nghĩ hiện tại Trái đất đã là eo hẹp thì hãy chờ thêm vài thập kỷ nữa. Năm 1800, London là thành phố đông dân nhất quốc tế với 1 triệu người. Năm 1960 đã có 111 thành phố có trên 1 triệu dân. Đến năm 1995 số lượng này là 280 thành phố và hiện tại là 300 theo thống kê của Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc. Liên Hiệp Quốc cũng cho biết số lượng những siêu đô thị ( có trên 10 triệu dân ) trên quốc tế cũng tăng từ năm thành phố năm 1975 lên 14 thành phố năm 1995 và dự kiến năm năm ngoái sẽ là 26 thành phố. Hiện tượng bùng nổ dân số này đang gây áp lực đè nén lên hạ tầng ở những siêu đô thị, cũng như dẫn tới hiện tượng kỳ lạ hoang hóa đất, mất rừng, đánh bắt cá thủy hải sản quá mức, thiếu nước hoạt động và sinh hoạt, ô nhiễm nước và không khí .

Thế còn bằng phẳng thì sao?

Khi tôi viết rằng quốc tế phẳng thì đương nhiên tôi không định nói Trái đất này đang phẳng dần về mặt hình dáng hay tất cả chúng ta đang bình đẳng hơn về mặt kinh tế tài chính. Tôi muốn nói đến những biến hóa về công nghệ tiên tiến, thị trường và địa chính trị đồng thời diễn ra cuối thế kỷ 20 đã san bằng sân chơi kinh tế tài chính toàn thế giới, nhờ đó được cho phép nhiều người ở nhiều nơi hơn khi nào hết hoàn toàn có thể tham gia nền kinh tế tài chính quốc tế – và nếu gặp tình thế thuận tiện nhất, họ hoàn toàn có thể gia nhập giai cấp trung lưu .Tin mừng là quy trình phẳng hóa quốc tế, chỉ tính riêng ở Trung Quốc và Ấn Độ ( theo thống kê của Quỹ Tiền tệ quốc tế ), đã đưa 200 triệu người thoát khỏi thực trạng bần hàn khổ sở hồi thập kỷ 1980 và 1990, và đưa 10 triệu người khác lên nấc cao hơn trong chiếc thang kinh tế tài chính, trở thành những tầng lớp trung lưu. Nhưng khi họ thoát được bần hàn ( thường đó là những người sống ở nông thôn và làm nông nghiệp ) thì Open hàng trăm triệu người mở màn có thu nhập, nhờ đó hoàn toàn có thể tiêu dùng nhiều hơn và sản xuất nhiều hơn .Và tổng thể những người tiêu dùng này tiến vào sân chơi kinh tế tài chính toàn thế giới với chủ nghĩa tiêu dùng của riêng họ – được chiếm hữu xe hơi, nhà cửa, điều hòa không khí, điện thoại di động, lò vi sóng, máy nướng bánh mì, máy tính và máy nghe nhạc iPod – do đó dẫn tới lượng cầu hàng tiêu dùng trở nên khổng lồ. Tất cả những mẫu sản phẩm này, từ quy trình tiến độ sản xuất đến khi bị vứt bỏ, đã tiêu tốn rất nhiều nguyên vật liệu, tài nguyên vạn vật thiên nhiên, đất đai, nước cũng như phát thải một lượng rất lớn khí nhà kính gây đổi khác khí hậu toàn thế giới .Dĩ nhiên điều đó cũng châm ngòi cho một cuộc cạnh tranh đối đầu chưa từng thấy để giành được nguồn năng lượng, tài nguyên, nước và lâm sản khi những vương quốc mới nổi ( và đang tăng trưởng ) như Brazil, Ấn Độ, Nga và Trung Quốc mưu cầu sự tiện lợi, thịnh vượng và bảo đảm an toàn về mặt kinh tế tài chính cho ngày càng nhiều người dân. Và tất cả chúng ta mới chỉ ở quá trình khởi đầu. Chỉ trong vòng 12 năm nữa, dân số quốc tế sẽ tăng thêm khoảng chừng 1 tỉ người, rất nhiều người trong số họ sẽ là nhà phân phối và người tiêu dùng mới .

Thế nóng bức nghĩa là gì?

Từ nửa sau thế kỷ 20, giới khoa học khởi đầu nhận thấy những chất gây ô nhiễm vô hình dung – được gọi là khí nhà kính – đang tích góp quá mức trên quy mô lớn, gây ảnh hưởng tác động lên khí hậu. Các loại khí nhà kính này, hầu hết là CO 2, sinh ra từ nguồn thải công nghiệp, hoạt động và sinh hoạt và phương tiện đi lại giao thông vận tải, không hề dồn thành đống ở bên đường, trên sông hay được đóng trong hộp hoặc vỏ chai rỗng, mà chúng lơ lửng trên đầu tất cả chúng ta, trong bầu khí quyển. Nếu như bầu khí quyển đóng vai trò như một cái chăn giúp điều tiết nhiệt độ Trái đất, thì khí CO 2 tích tụ sẽ làm chiếc chăn này dày thêm và làm Trái đất nóng lên .Để minh họa quy trình này, nhà hóa học nguồn năng lượng Nate Lewis ở Học viện Công nghệ California ( Mỹ ) miêu tả như sau : “ Hãy tưởng tượng bạn đang lái xe và cứ hết một dặm đường bạn lại ném nửa ký rác qua hành lang cửa số. Và tổng thể những người đang lái xe hơi hoặc xe tải trên đường đều làm giống như bạn, bạn sẽ cảm thấy thế nào ? Không hay ho gì. Đó đúng mực là những gì tất cả chúng ta đang làm, chỉ có điều bạn không hề nhìn thấy được thôi. Khác là cứ mỗi dặm đường tất cả chúng ta lại vứt ra ngoài trung bình nửa ký CO 2 và khí này đi vào bầu khí quyển ” .Những túi CO 2 đó từ xe tất cả chúng ta bay lên và ở lại trong bầu khí quyển, ngoài những còn có những túi CO 2 từ những nhà máy sản xuất nhiệt điện sử dụng than đá, dầu mỏ và khí tự nhiên, từ những vụ cháy rừng và phá rừng, qua đó giải phóng hàng loạt lượng carbon có trong cây cối và đất. Và khi tất cả chúng ta không quăng những túi CO 2 ra ngoài không khí thì tất cả chúng ta lại thải những loại khí nhà kính khác như methane ( CH 4 ) sinh ra từ canh tác lúa, khoan dầu, khai thác than, xác động vật hoang dã phân hủy, từ những bãi chôn lấp rác thải rắn và, vâng, thậm chí còn cả khi gia súc ợ hơi nữa .Gia súc ợ hơi ? Đúng thế. Khí thải từ súc vật nuôi chứa rất nhiều methane, cũng như CO 2, khí này không màu và không mùi. Và giống CO 2, methane là một trong những loại khí nhà kính mà khi đã bị phát thải vào bầu khí quyển nó cũng hấp thu bức xạ nhiệt từ bề mặt Trái đất. “ Ở Lever phân tử, năng lực giữ nhiệt của methane trong khí quyển cao gấp 21 lần CO 2 là loại khí nhà kính có nhiều nhất ” – tạp chí Science World ngày 21-1-2002 cho biết. “ Với 1,3 tỉ con bò ợ hơi gần như cùng một lúc trên toàn quốc tế ( riêng Mỹ đã có 100 triệu con ), không có gì lạ khi methane do súc vật nuôi thải ra là một trong những nguồn khí nhà kính chính trên toàn thế giới ” – theo Cơ quan Bảo vệ môi trường tự nhiên Mỹ ( EPA ) …Tom Wirth thuộc EPA nói : “ Đó là một phần trong quy trình tiêu hóa thường thì của súc vật. Khi chúng nhai lại, chúng ợ một phần thức ăn đã nuốt lên miệng để nhai và khí methane thoát ra ”. Các nhà nghiên cứu khí hậu cho biết một con bò trung bình thải ra 600 lít khí methane một ngày .Các chuyên viên về khí hậu đều thống nhất rằng nhiệt độ trung bình của Trái đất so với hồi năm 1750 đã tăng lên 0,8 OC và từ năm 1970 trở lại đây là thời kỳ nhiệt độ tăng nhanh nhất. Con số 1 OC đổi khác nghe có vẻ như không nhiều, nhưng nó vẫn cho bạn thấy thực trạng khí hậu đang có cái gì đó không ổn định – cũng như khi nhiệt độ khung hình bạn tăng hay giảm chút ít có nghĩa là trong người bạn đang có yếu tố ._____________Rất nhiều cơn đại hồng thủy đang xảy ra nhưng tất cả chúng ta vẫn thường giả bộ như việc đó xảy ra “ ở đâu đó ”. Và khi bàn về việc xử lý yếu tố thiên nhiên và môi trường, tất cả chúng ta vẫn thường nói “ để lại sau ” .

2: “Để lại sau” là quá muộn

Sức tàn phá của bão Katrina : hai chiếc tàu còn vướng trên đường cao tốc khi nước đã rút ở New OrleaAns. 80 % diện tích quy hoạnh thành phố này bị nước nhấn chìm trong bão .

Đã có rất nhiều tín hiệu cảnh báo nhắc nhở tất cả chúng ta đang tiến vào kỷ nguyên khí hậu mới. Các nhà khoa học đã chỉ rõ trong những số liệu : nhiệt độ trung bình Trái đất biến hóa, mực nước biển dâng cao và băng tan ngày càng nhanh .

Chim hoàng yến đã chết

Sau khi cơn bão Katrina tràn đến Louisiana ( Mỹ ) vào tháng 8-2005, cũng như nhiều người khác tôi không chỉ thấy tuyệt vọng. Cơn bão Katrina đem lại cảm xúc không an tâm, đặt ra nhiều yếu tố về triết học cũng như về khí tượng học. Ai cũng biết cường độ bão nhiệt đới gió mùa nhờ vào nhiệt độ mặt nước biển, và khi Katrina liên tục mạnh lên khi vận động và di chuyển đến New Orleans thì nhiệt độ mặt nước biển ở vịnh Mexico cao hơn mức trung bình ở thời gian này mọi năm khoảng chừng 1 OC .Các nhà khoa học nói rằng cơn bão Katrina mạnh như vậy vì nó đã đi qua “ hải lưu vòng ” – dòng hải lưu giống như một băng chuyền lưu chuyển nhiệt bức xạ mặt trời đi khắp vịnh. Theo nhiều nhà khí tượng học, sức mạnh không bình thường của Katrina là do nước trong vịnh Mexico ấm hơn trước và họ tin nguyên do một phần là vì Trái đất nóng lên. Đó mới thật sự là yếu tố phức tạp .Mười năm trước, mọi người thường nghĩ trường hợp xấu nhất là hàng loạt những khối băng mùa hè ở Bắc cực sẽ biến mất vào năm 2070. Một vài người rất bi quan cho rằng thời gian đó là năm 2040. Còn hiện giờ mọi người đều nói chúng sẽ tan hết chỉ trong vòng vài năm nữa. Hiện tượng băng Bắc cực liên tục tan đã ngày càng tăng đáng kể vào mùa hè này. Một số nhà khoa học cho đây là tín hiệu cảnh báo nhắc nhở – rằng sự nóng lên của Trái đất đã vượt qua điểm số lượng giới hạn đáng ngại .Chuyên gia khí hậu Jay Zwally của NASA cho biết : “ Với vận tốc ( tan băng ) này thì đến cuối mùa hè năm 2012 Bắc Băng Dương sẽ gần như không còn băng, sớm hơn nhiều so với những Dự kiến trước đây ”. Zwally, hồi nhỏ từng thao tác ở mỏ than, nói : “ Bắc cực thường được coi là con chim hoàng yến trong hầm lò cho biết mức độ khí hậu nóng lên. Giờ đây, con chim hoàng yến báo hiệu này đã chết. Đã đến lúc phải khởi đầu rời khỏi hầm lò ” .Tôi đến Úc tháng 5-2007 và gặp phải một đợt thiên tai mà người Úc gọi là “ đại hạn hán ”. Một đợt hạn lê dài đã gần bảy năm và trở nên rất nghiêm trọng, đến mức vào ngày 19-4-2007 Thủ tướng John Howard đã phải lôi kéo người dân cùng nắm tay nhau và cầu trời có một cơn mưa lớn. Ông Howard công bố nếu trời không mưa, ông sẽ phải cấm sử dụng nước ở vùng lưu vực sông Murray-Darling cho việc tưới tiêu, trong khi vùng này chiếm đến 40 % sản lượng nông nghiệp toàn Úc. Người Úc bị sốc .Nhưng ông Howard không hề đùa. Khi tôi phỏng vấn ông ở văn phòng thủ tướng tại Sydney, ông bảo : “ Tôi đã nói với người dân là họ phải cầu mưa. Tôi không hề có ý mỉa mai gì trong đó cả ”. Và điều buồn cười ở chỗ : thực tiễn trời đã khởi đầu mưa chút ít ! Ông Howard kể tôi nghe câu truyện của một nghị sĩ QH, người Đảng Tự do như ông, sống ở vùng Mallee thuộc phía bắc bang Victoria, một trong những nơi bị ảnh hưởng tác động nặng nề nhất bởi hạn hán. Ông này đã gọi cho Howard để kể rằng ở đầu cuối khi có mưa, bọn trẻ nhà ông đã sung sướng nhảy nhót giữa trời vì chúng đều chưa đến 6 tuổi và chưa hề biết tắm mưa là như thế nào. Trận “ đại hạn hán ” đã lê dài từ lúc chúng sinh ra cho tới lúc đó .

Thomas Friedman .

Nhưng cầu mưa không thì chưa đủ. Trong cuộc bầu cử diễn ra sau đó ở Úc, lần tiên phong biến hóa khí hậu – đặc biệt quan trọng là việc chính phủ nước nhà của Howard thất bại trong chínhsách và phải nhờ đến cầu nguyện – đã trở thành một trong ba yếu tố số 1 được chăm sóc khi bỏ phiếu, hai yếu tố còn lại là những pháp luật của công đoàn và lãi suất vay cầm đồ. Kết quả thăm dò cho thấylý do chính khiến ông Howard bị Đảng Lao động vượt mặt là vì vài năm trước ông đã nhất quyết không đồng ý chấp thuận để Úc gia nhập Nghị định thư Kyoto. Ngay sau cuộc bầu cử, vào tháng 12-2007, đối thủ cạnh tranh giànhthắng lợi trước ông Howard là Kevin Rudd đã tự tay trình lên Liên Hiệp Quốc tập văn bản phê chuẩn Nghị định thư Kyototại hội nghị về biến hóa khí hậu được tổ chức triển khai ở Bali ( Indonesia ). Đó là độngthái ngoại giao quốc tế tiên phong của ông Rudd .

Không thể tiếp tục phá hoại rồi nghĩ rằng sẽ phục hồi sau

Jim Yardley, đồng nghiệp của tôi ở New York Times, đưa tin từ Trung Quốc ( ngày 5-2-2007 ) cho biết con rùa cái mai mềm khổng lồ sông Dương Tử sau cuối trên quốc tế đang sống tại một vườn thú cũ nát ở Trường Sa ( tỉnh Hồ Nam ), trong khi con rùa đực duy nhất của loài này hiện đang sống tại một vườn thú khác ở Tô Châu, và cặp rùa già này là “ hy vọng sau cuối để duy trì nòi giống loài rùa nước ngọt được coi là lớn nhất quốc tế ” .Yardley tả con rùa cái như sau : “ Nó được cho ăn theo chế độ đặc biệt toàn thịt tươi, sống trong một bể nước nhỏ làm bằng thủy tinh chống đạn. Có một camera theo dõi mọi hoạt động giải trí của nó. Ban đêm có nhân viên cấp dưới bảo vệ. Mục tiêu rất đơn thuần : con rùa này không được chết … Nó đã 80 tuổi và nặng hơn 40 kg ”. Còn con rùa đực không chắc lắm sẽ là một nửa yêu thương của nó thì “ đã 100 tuổi và nặng hơn 90 kg ” .Theo báo cáo giải trình gần nhất, những nhà khoa học dự tính tiên phong sẽ thử thụ tinh nhân tạo, sau đó ( nếu thất bại ) sẽ cho hai con ở chung một bể vào mùa sinh sản xuân 2008. “ Đối với nhiều người Trung Quốc, rùa là con vật biểu trưng cho sức khỏe thể chất và sự trường thọ – Yardley viết – nhưng thiên tiểu thuyết về hai con rùa mai mềm khổng lồ này còn là hình tượng cho thực trạng vạn vật thiên nhiên hoang dã và đa dạng sinh học đang bị rình rập đe dọa ở Trung Quốc ”, nơi mà sự ô nhiễm, săn bắn tự do và tăng trưởng kinh tế tài chính quá nhanh đang hủy hoại môi trường tự nhiên sống và hủy hoại những loài động thực vật với vận tốc đáng sợ .Đây không chỉ là yếu tố của những vườn thú … Tổ chức Bảo tồn quốc tế chú ý quan tâm cứ 20 phút, ngoài một loài sinh vật bị tuyệt chủng còn có 485 ha rừng bị cháy, bị phá vì mục tiêu kinh tế tài chính. Lượng CO 2 thoát ra từ phá rừng còn lớn hơn lượng phát thải của hàng loạt những phương tiện đi lại giao thông vận tải trên quốc tế cộng lại, gồm có ôtô con, xe tải, máy bay, tàu hỏa và tàu thủy. Độ bao trùm rừng giảm có nghĩa thiên nhiên và môi trường sống của những loài sinh vật bị thu hẹp, do đó chúng phải chuyển dời đi nơi khác hoặc thích nghi .Những loài chuyển dời hoặc thích nghi được thì sống sót, còn những loài không có năng lực đó sẽ tuyệt chủng. Lâu nay tất cả chúng ta phá hoại môi trường tự nhiên tự nhiên một cách thiếu xem xét và điều đó không khác gì con chim tự phá tổ, con cáo tự phá hang, con hải ly tự phá đập ngăn nước. Chúng ta không hề liên tục làm như vậy và giả bộ như việc đó xảy ra ở đâu đó. Và tất cả chúng ta không hề liên tục phá hoại rồi nghĩ rằng tất cả chúng ta sẽ phục sinh sau .“ Để lại sau ” là hành vi xa xỉ của thế hệ trước, kỷ nguyên trước, nền văn minh trước, thời đại trước. Nhưng trong kỷ nguyên nguồn năng lượng – khí hậu lúc bấy giờ, với vận tốc tuyệt chủng của sinh vật và tăng trưởng của con người ngày càng tăng, cụm từ “ để lại sau ” sẽ bị xóa khỏi từ điển. Trong thời gian biểu của bạn sẽ không hề có hành vi “ để lại sau ” nếu bạn muốn làm những điều giống như hồi nhỏ. “ Để lại sau ” thì chúng sẽ biến mất, bạn sẽ không khi nào còn làm được những việc đó nữa. “ Để lại sau ” nghĩa là quá muộn, do đó nếu tất cả chúng ta muốn giữ lại bất kỳ thứ gì, tất cả chúng ta phải làm ngay ngày hôm nay ._______________Trong quốc tế nóng giãy, ngày càng bị tác động ảnh hưởng bởi sự nóng lên của Trái đất, bạn hãy đoán xem ai là người chịu thiệt hại nhiều nhất ? Chính là những người ít gây ra tình hình đó nhất – những người nghèo nhất trên quốc tế .

3: Nghèo năng lượng

Nếu bạn ngắm những bức ảnh vệ tinh chụp Trái đất đêm hôm, bạn sẽ thấy vô cùng ấn tượng. Những tia sáng mỏng mảnh lộng lẫy khắp châu Âu, châu Mỹ và châu Á, trong khi nhiều dải đất thuộc châu Phi lại tối đen như mực. Thực tế nguồn năng lượng chính là đứa trẻ mồ côi lâu nhất của châu Phi .Có người sẽ đặt câu hỏi tại sao làn sóng bần hàn, HIV / AIDS, nước kém bảo đảm an toàn và bệnh sốt rét ở đây hoàn toàn có thể cải tổ được, còn nguồn năng lượng vẫn không được xử lý ? Theo Ngân hàng Thế giới ( WB ), hiện tại sản lượng điện hằng năm của Hà Lan đã bằng hàng loạt vùng Hạ Sahara của châu Phi, trừ Nam Phi, tức là 20 gigawatt. Cứ mỗi hai tuần, Trung Quốc sản xuất thêm 1 gigawatt điện, bằng với lượng điện 47 nước vùng Hạ Sahara sản xuất thêm trong một năm, không tính Nam Phi .

Khoảng cách cấp số nhân

Mặc dù mức chênh lệch sản lượng này là quá lớn, nhưng yếu tố nghèo nguồn năng lượng lại rất ít được đem ra luận bàn. Trong tám tiềm năng tăng trưởng thiên niên kỷ do Liên Hiệp Quốc và những cơ quan tăng trưởng quốc tế lớn nhất đặt ra hồi năm 2000 không có tiềm năng người dân trên toàn quốc tế có điện hoạt động và sinh hoạt .Các tiềm năng thiên niên kỷ này gồm có từ giảm 50% số người rất bần hàn cho đến cung ứng giáo dục tiểu học cho trẻ nhỏ trên toàn thế giới, và phải đạt được vào năm năm ngoái. Làm sao tất cả chúng ta hoàn toàn có thể xóa nghèo tận gốc nếu không xóa bỏ được thực trạng nghèo nguồn năng lượng ?Trong quốc tế nực nội, ngày càng bị ảnh hưởng tác động bởi sự nóng lên của Trái đất, bạn hãy đoán xem ai là người chịu thiệt hại nhiều nhất ? Chính là những người ít gây ra tình hình đó nhất – những người nghèo nhất trên quốc tế, không có điện, không có ôtô, không có nhà máy điện, và hiển nhiên là không có xí nghiệp sản xuất để phát thải CO 2 vào không khí. Rất nhiều người trong số 2,4 tỉ dân đang sống với mức thu nhập dưới 2 USD một ngày đang cư trú ở những vùng nông thôn và sinh kế phụ thuộc trực tiếp vào đất, rừng và những loại cây xanh .50 năm trước, nếu bạn là một người nghèo sống ở một nước đang tăng trưởng và không có điện, hẳn bạn rất thiệt thòi. Nhưng mặc dầu giữa bạn và người dân những nước tăng trưởng có khoảng cách rất lớn cũng không phải không hề vượt qua được. Bạn vẫn hoàn toàn có thể viết thư bằng giấy và bút, vẫn hoàn toàn có thể đi bộ đến bưu điện để gửi thư, vẫn hoàn toàn có thể tìm ra một thư viện ở thủ đô hà nội và đọc sách in ngay cả khi bạn phải đi bộ đến năm mươi dặm. Nói cách khác, có sự chênh lệch, mặc dầu lớn, nhưng không phải không hề vượt qua .Hãy tua nhanh về thời hiện tại. Nếu không có điện, bạn không hề tiếp cận được với toàn bộ những thư viện, toàn bộ những hộp thư và gần như toàn bộ shop, đơn vị sản xuất trên quốc tế. Vì nếu không có điện bạn không hề sử dụng được máy tính, trình duyệt, mạng Internet, website, Google, Hotmail hay bất kỳ hình thức email hoặc thương mại điện tử nào. Do đó, bạn không hề tìm kiếm được thư viện trên mạng, không hề mua hàng với giá thấp nhất, không hề gửi hay nhận email với bất kỳ ai từ bất kể nơi nào trên quốc tế và không hề viết thư, viết sách hay viết một kế hoạch kinh doanh thương mại trên màn hình hiển thị – cách làm này được cho phép bạn triển khai động tác cắt dán chỉ bằng một cái nhấp chuột .Có nghĩa là bạn không hề sử dụng những công cụ cơ bản nhất mà mọi người trên quốc tế phẳng đều đang dùng để cạnh tranh đối đầu, liên kết và hợp tác. Đó là nguyên do tại sao trong quốc tế phẳng, khoảng cách giữa những người có điện và người không có điện đang tăng lên theo cấp số nhân chứ không phải theo cấp số cộng .

Chiếc Toyota Prius Hybrid và năng lượng sạch

Chiếc xe Toyota Prius Hybrid là ví dụ về một mạng lưới hệ thống mới thay thế sửa chữa mạng lưới hệ thống cũ và tạo ra một vật có công dụng mới tốt hơn cả tập hợp những bộ phận của nó .

Kể từ khi xảy ra cách mạng công nghiệp và chủ nghĩa tư bản văn minh nổi lên, nền kinh tế tài chính quốc tế luôn dựa vào cái mà tôi gọi là mạng lưới hệ thống nguyên vật liệu bẩn. Hệ thốngnhiên liệu bẩn có ba thành tố chính : thứ nhất là nguyên vật liệu hóa thạch bẩn, rẻ và dồi dào ; thứ hai là việc sử dụng hoang phí nguyên vật liệu đó trong nhiều năm như thể chúng không khi nào hết sạch ; và thứba là việc khai thác bừa bãi tài nguyên vạn vật thiên nhiên khác – không khí, nước, đất, sông ngòi, rừng và món ăn hải sản – như thể chúng có trữ lượng vô hạn. Khi mạng lưới hệ thống này hoạt động giải trí, nó xem ra rất hiệu suất cao. Đólà một mạng lưới hệ thống, và nó đã gắn bó thâm thúy với đời sống .

Nhưng chúng ta không thể đi tiếp với hệ thống nhiên liệu bẩn đó nữa. Những hậu quả về năng lượng, khí hậu, đa dạng sinh học, địa chính trị và nghèo năng lượng nó gây ra sẽ làm suy giảm chất lượng cuộc sống của mọi cá nhân trên hành tinh này, và cuối cùng sẽ đẩy chính sự sống trên trái đất vào tình thế hiểm nghèo.

Không may là cho đến hiện tại, tất cả chúng ta chỉ tìm cách xử lý những yếu tố mà từng thành tố của mạng lưới hệ thống nguyên vật liệu bẩn gây ra, mỗi lần lại phải giải quyết và xử lý một yếu tố thay vì thiết lập một mạng lưới hệ thống mới thay thế sửa chữa mạng lưới hệ thống cũ. Kết quả là khi tất cả chúng ta cố xử lý một yếu tố thì lại gây ra hoặc làm trầm trọng thêm một yếu tố khác .Chúng ta cần thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống mới. Chiếc xe Toyota Prius Hybrid chính là ví dụ tuyệt vời về một mạng lưới hệ thống mới sửa chữa thay thế mạng lưới hệ thống cũ và tạo ra một vật có tính năng mới tốt hơn cả tập hợp những bộ phận của nó. Xe Prius không tốt hơn những xe khác mà là một mạng lưới hệ thống tốt hơn. Prius có phanh, tổng thể những xe khác đều có phanh. Prius có ắc quy, toàn bộ những xe khác đều có ắc quy. Prius có động cơ, tổng thể những xe khác đều có động cơ .Cái mới ở Prius là người phong cách thiết kế ra nó coi nó là một mạng lưới hệ thống hoàn toàn có thể thực thi nhiều hơn một công dụng, chứ không chỉ là tập hợp của một loạt bộ phận có tính năng cơ bản làm quay bánh xe. Họ tự nhủ : “ Thay vì dùng xăng trong bình, tại sao ta không dùng nguồn năng lượng từ phanh để tạo ra dòng điện, sau đó tích điện đó trong ắc quy để chạy xe cho đến hết thì thôi ? Và khi xe Prius xuống dốc, ta cũng tích động năng sinh ra khi bánh xe quay vào ắc quy để dùng làm nguồn năng lượng cho xe lên dốc ” .Nói cách khác, bằng chiêu thức tiếp cận mạng lưới hệ thống, từ việc tăng hiệu suất sử dụng nguyên vật liệu lên chút ít, Toyota đã triển khai một bước nhảy vọt : một chiếc xe hoàn toàn có thể tự tạo ra nguồn năng lượng. Toyota đã đi từ xử lý một yếu tố ( làm thế nào để tăng quãng đường đi được trên 1 lít xăng ) tới một nâng cấp cải tiến trọn vẹn mới ( làm thế nào để chiếc xe tự sản xuất ra nguồn năng lượng, đồng thời tiêu thụ ít nguồn năng lượng hơn ) .Công ty này đã tạo ra một mạng lưới hệ thống với mẫu sản phẩm có giá trị hơn nhiều so với một chiếc xe đơn thuần chỉ là tập hợp những bộ phận của nó, nhờ đó những người lái xe thông thường như tôi và bạn cũng hoàn toàn có thể làm được những điều khác thường như chạy 21,3 km mà chỉ mất 1 lít xăng. Và khi bạn khởi đầu thao tác một cách có mạng lưới hệ thống, quyền lợi đem lại sẽ là vô tận, và thời cơ có được cũng vô tận .

Giờ đây, thử thách của từng vương quốc và của cả nền văn minh là phải kiến thiết xây dựng được một mạng lưới hệ thống nguồn năng lượng sạch để bạn hoàn toàn có thể làm được chính điều tôi vừa nói trên : được cho phép những người thông thường hoàn toàn có thể làm được những điều khác thường. Xây dựng mạng lưới hệ thống đó gồm có tạo ra điện sạch, liên tục cải tổ hiệu suất sử dụng nguồn năng lượng và tài nguyên và tăng cường bảo vệ môi trường tự nhiên .Đây là thử thách lớn nhất của tất cả chúng ta vì chỉ với mạng lưới hệ thống đó, hàng loạt nền kinh tế tài chính quốc tế mới hoàn toàn có thể tăng trưởng, không riêng gì chấm hết được việc làm trầm trọng hơn mà đồng thời còn hạn chế được mất cân đối cung và cầu nguồn năng lượng, vai trò thống trị của dầu mỏ, đổi khác khí hậu, mất đa dạng sinh học và nghèo nguồn năng lượng ._____________Thay vì đào mỏ hoặc khoan giếng sâu hơn vào lòng đất, bạn phải khai thác sâu hơn chính bản thân, công ty hoặc hội đồng của bạn. Điều này yên cầu lối tư duy trọn vẹn mới .

4: Chiến thắng xanh

Severn Suzuki phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Trái đất Rio de Janeiro năm 1992 : “ Nếu những cô chú không biết cách khắc phục hậu quả thì xin đừng phá hoại thêm nữa ! ”

Chiến thắng xanh yên cầu một lối tư duy trọn vẹn mới. Lối tư duy đó không đơn thuần chỉ về cách sử dụng, sản xuất hay khai thác nhiều hơn .Thay vì đào mỏ hoặc khoan giếng sâu hơn vào trong lòng đất, bạn phải khai thác sâu hơn chính bản thân, công ty hoặc hội đồng của bạn. Thay vì khai thác mỏ của thiên nhiên và môi trường tự nhiên, bạn phải tạo ra một thiên nhiên và môi trường kiểu khác, đó là thiên nhiên và môi trường hợp tác trong đó bạn, công ty và hội đồng của bạn tiếp tục phải tâm lý làm thế nào để tăng trưởng nhanh hơn, có nhiều phương tiện đi lại đi lại hơn, nhiều nhà tại hơn, được tiện lợi hơn, bảo đảm an toàn hơn, vui tươi hơn, có nhiều dịch vụ hơn trải qua việc sử dụng nguồn điện sạch nhất, với ít tài nguyên nhất, theo cách mưu trí nhất .

Quả táo lớn thành quả táo xanh

Vào năm 2005, David Yassky, thành viên Hội đồng thành phố Thành Phố New York và Jack Hidary, một chủ doanh nghiệp thuộc nghành nghề dịch vụ công nghệ tiên tiến, đã ngồi lại với nhau và nghĩ cách làm thế nào để Thành Phố New York trở nên dễ sống hơn và thắng lợi xanh được những thành phố khác đang cạnh tranh đối đầu với Thành Phố New York, bằng cách làm cho taxi ở New York phát thải ít hơn .Yassky và Hidary mở màn bằng việc hợp tác với ban quản trị taxi và Limousine để xem phải làm gì để thay thế sửa chữa loại taxi Ford Crown Victoria màu vàng rất tốn xăng hiện đang lưu hành – vốn chỉ chạy được 4,25 km với mỗi lít xăng – bằng loại xe hybrid có hiệu suất sử dụng nguyên vật liệu cao hơn, đồng thời phát thải ít hơn .Ban đầu người đứng đầu hiệp hội taxi là Matt Daus còn thiếu tín nhiệm. Nhưng một khi thuyết phục được ông về tính năng lên sức khỏe thể chất và những quyền lợi khác mà xe hybrid mang lại thì ông tham gia ngay cùng với Yassky và Hidary. Và giải pháp sửa chữa thay thế taxi nói trên được hội đồng thành phố trải qua với tỉ lệ 50-0 vào ngày 30-6-2005. Hiện nay, hơn 1.000 xe trong số 13.000 taxi ở thành phố Thành Phố New York là loại xe hybrid, hầu hết là Ford Escape, ngoài những còn có xe Toyota Highlanders và Prius và những thương hiệu khác .Sau khi mở màn xanh hóa đội xe taxi, Hidary, thị trưởng Bloomberg và Rohit Aggarwala – cố vấn hạng sang về tăng trưởng bền vững và kiên cố của ông thị trưởng – lại hướng sự quan tâm tới một yếu tố còn nghiêm trọng hơn : đó là khoảng chừng 12.000 chiếc xe hạng sang Lincoln Town Car và những loại xe Limousine màu đen khác cũng gây ô nhiễm rất nhiều .Hidary kể rằng ông rất kinh ngạc khi nhanh gọn nhận được phản hồi của giám đốc những công ty. “ Không những họ bày tỏ thái độ tích cực muốn được làm điều gì đó mà còn cho thấy điều quan trọng nhất chính là việc phải giữ được người. Họ nhận thấy rằng xanh hóa chính là cách lôi cuốn và giữ được những năng lực trẻ. Những luật sư hay nhân viên cấp dưới ngân hàng nhà nước trẻ tuổi và kĩ năng muốn đi lại trong thành phố bằng loại xe hybrid hơn là bằng xe Town Car ! ” .Vào ngày 28-2-2008, Bloomberg công bố khởi đầu từ năm 2009, toàn bộ những chiếc xe màu đen đều sẽ phải trở nên “ xanh ”. Chúng phải chạy được tối thiểu 10,6 km với một lít nguyên vật liệu, và đến năm 2010 thì phải đạt được 12,75 km / lít .Loại xe có kích cỡ tương tự xe Town Car chỉ hoàn toàn có thể cung ứng những lao lý về phát thải và tiêu chuẩn sử dụng nguyên vật liệu này nếu chúng là xe hybrid. Sáng hôm sau ngày có công bố đó, tờ Christian Science Monitor đã viết : “ Tạm biệt xe Town Car ( đi được 6,4 km / lít xăng ), và xin chào xe Toyota Camry hybrid ( 14,45 km / lít xăng ) ” .Mặc dù xe hybrid đắt hơn xe Town Car 7.000 – 10.000 USD / chiếc, nhưng Hidary nói rằng chủ xe hy vọng tiết kiệm chi phí được 5.000 USD tiền nguyên vật liệu mỗi năm, tương tự 50% tổng ngân sách nguyên vật liệu hằng năm hiện tại .Khi Quả táo lớn ( biệt danh của thành phố Thành Phố New York ) trở thành Quả táo xanh, khi Thành Phố New York muốn thắng lợi xanh Chicago, Bắc Kinh hay Detroit trải qua việc xanh hóa hàng loạt taxi trong thành phố thì hiệu quả mang lại chỉ là những điều tốt đẹp. Mỗi năm có hơn 45 triệu lượt người đến thăm Thành Phố New York, họ đi tối thiểu một chuyến taxi bằng xe hybrid và khi trở về nhà họ sẽ đặt câu hỏi : “ Tại sao tất cả chúng ta không sử dụng taxi hybrid ? ” .Khi mua một – mua không khí sạch nhờ taxi và Limousine sạch – bạn được khuyến mãi ngay bốn : người lái xe vui tươi hơn, hình ảnh thành phố đẹp hơn, phương tiện đi lại giao thông vận tải nhỏ hơn và có nhiều nâng cấp cải tiến tương quan đến xe hybrid hơn. Đó chính là quyền lợi của kế hoạch này .

Con cháu sẽ thấy chúng ta thật sự là ai

Vào tháng 7-2007, tôi tham gia một hội thảo chiến lược về công nghệ tiên tiến xanh ở bang Colorado ( Mỹ ). Khi hội thảo chiến lược kết thúc, nhà tổ chức triển khai nói họ muốn cho mọi người xem một đoạn băng tin tức cũ. Trên màn hình hiển thị hiện ra hình ảnh hơi nhiễu của đoạn băng video quay từ Hội nghị thượng đỉnh Trái đất Rio de Janeiro năm 1992. Một cô bé 12 tuổi người Canada tên Severn Suzuki đang đọc diễn văn trong phiên họp toàn thể của hội nghị .Bài phát biểu của Suzuki là một trong những diễn văn hùng hồn nhất của mọi tác giả ở mọi lứa tuổi mà tôi từng nghe, về tiềm năng kế hoạch và đạo đức của một cuộc cách mạng xanh thật sự vào buổi bình minh của kỷ nguyên nguồn năng lượng – khí hậu. Sau đây là một trích đoạn :Hôm nay cháu đến đây và không giấu giếm chương trình hành vi của mình. Cháu đang đấu tranh cho tương lai của bản thân. Mất đi tương lai sẽ không giống như thất bại trong cuộc bầu cử hay đầu tư và chứng khoán mất vài điểm. Cháu đến đây để cất tiếng nói đại diện thay mặt cho toàn bộ những thế hệ tương lai. Cháu đến đây để cất tiếng nói đại diện thay mặt cho những trẻ nhỏ đang đói kém trên khắp quốc tế nhưng không ai nghe thấy những em đang kêu khóc. Cháu đến đây để cất tiếng nói đại diện thay mặt cho vô số loài động vật hoang dã đang chết dần trên khắp hành tinh vì không còn nơi sinh sống .Cháu sợ ra ngoài ánh nắng mặt trời vì những lỗ thủng trên tầng ozone. Cháu sợ hít thở không khí vì cháu không biết có những hóa chất gì trong đó. Mới chỉ vài năm trước cháu vẫn đi câu cá với bố ở quê là Vancouver, còn giờ đây cháu thấy lũ cá đều bị bệnh … Cháu chỉ là một đứa trẻ và cháu không biết hết mọi giải pháp, nhưng cháu muốn những cô chú hiểu rằng những cô chú cũng thế … Các cô chú không hề biết làm thế nào để những dòng sông chết có cá hồi trở lại. Và những cô chú không hề trả lại những cánh rừng ở nơi giờ là sa mạc. Nếu những cô chú không biết cách khắc phục hậu quả thì xin đừng phá hoại thêm nữa ! …

Ở trường học, thậm chí ở cả trường mẫu giáo, các cô chú luôn dạy chúng cháu cách cư xử trong thế giới này. Các cô chú dạy chúng cháu không được đánh nhau, phải tìm cách giải quyết mọi vấn đề, phải tôn trọng lẫn nhau, phải dọn dẹp sạch sẽ, không làm tổn thương các sinh vật khác, phải biết chia sẻ chứ không nên tham lam. Vậy thì tại sao các cô chú lại làm ngược lại?

Bố cháu thường bảo: “Những việc con làm mới quan trọng chứ không phải lời con nói”. Vâng, những gì các cô chú đang làm khiến cháu phải bật khóc mỗi đêm. Người lớn nói rằng họ yêu trẻ em, nhưng cháu nghi ngờ điều đó. Xin hãy làm như lời các cô chú vẫn nói.

Mỗi khi nghe lại bài phát biểu tôi đều hơi ớn lạnh, nhất là câu nói : những việc bạn làm mới quan trọng chứ không phải lời bạn nói. Những gì tất cả chúng ta làm để đương đầu với thử thách nguồn năng lượng và khí hậu, bảo vệ môi trường tự nhiên và bảo tồn tự nhiên sẽ cho con cháu thấy tất cả chúng ta thật sự là ai. May mắn là tất cả chúng ta sinh ra vào thời kỳ vô cùng thịnh vượng với rất nhiều văn minh kỹ thuật .Còn không may là để đưa sự thịnh vượng đến cho nhiều người hơn và đạt được tầm cao công nghệ mới, tất cả chúng ta không hề làm theo giải pháp cũ, tức là liên tục khai thác gia tài chung của quốc tế và nghĩ rằng ngoài hành tinh và quốc tế tự nhiên quay xung quanh tất cả chúng ta chứ không phải ngược lại ._____________Chính quyền cần nói với bạn rằng từ giờ trở đi bạn phải trả hàng loạt ngân sách ô nhiễm và CO 2 mà bóng đèn sử dụng nhiệt điện than của bạn gây ra, do đó mỗi tháng bạn sẽ mất hơn 125 USD để được bật đèn. Khi đó khoản chi 100 USD một tháng để có nguồn năng lượng mặt trời sẽ có vẻ như như một món hời .

5: Chính quyền phải làm gì?

Nate Lewis, nhà hóa học nguồn năng lượng thuộc Học viện Công nghệ California ( Mỹ ), đã dùng một ví dụ rất hay để lý giải tại sao tín hiệu giá có vai trò rất quan trọng trong việc khuyến khích nâng cấp cải tiến công nghệ tiên tiến trên diện rộng và tiến hành điện sạch .Ông nói như sau : “ Giả sử tôi là người ý tưởng chiếc điện thoại di động tiên phong. Tôi đến nói với bạn : “ Tôi có một vụ mua và bán hay ho cho bạn đây ! Tôi vừa ý tưởng ra một chiếc điện thoại cảm ứng mà bạn hoàn toàn có thể để trong túi áo ! ”. Chắc bạn sẽ nói : “ Trời, một chiếc điện thoại cảm ứng hoàn toàn có thể để trong túi áo ? Thật à ? Nó sẽ biến hóa đời sống của tôi đây ! Tôi sẽ mua 10 cái cho tổng thể nhân viên cấp dưới dùng ”. Tôi bảo : “ Mười cái, được ! Nhưng tôi phải nói trước kia là thế hệ loại sản phẩm tiên phong. Giá mỗi cái 1.000 USD đấy ” .Và bạn hẳn sẽ đáp : “ Nghe cũng cao, nhưng đáng giá ”. Thế là tôi bán cho bạn 10 chiếc điện thoại cảm ứng, bán cho fan hâm mộ tiếp theo 10 chiếc nữa, và fan hâm mộ tiếp nữa 10 chiếc khác. Sáu tháng sau, bạn đoán xem ? Tôi quay lại gặp bạn với thế hệ điện thoại di động mới. Nó nhỏ hơn, nhẹ hơn, và có giá chỉ là 850 USD ” .

Sân chơi bình đẳng

Giờ thì tôi đang kinh doanh thương mại thành công xuất sắc. Vì thế tôi quay lại phòng thí nghiệm của mình, lần này tôi ý tưởng ra đèn sáng bằng pin mặt trời. Tôi lại đến gặp bạn lần nữa và nói : “ Bạn có nhớ cái điện thoại cảm ứng tôi bán cho bạn không ? Nó làm việc tốt chứ ? Giờ tôi có một vụ khác. Bạn có thấy chiếc đèn trên đầu bạn không ? Tôi sẽ cấp điện cho nó bằng nguồn năng lượng mặt trời. Nhưng đây là một công nghệ tiên tiến trọn vẹn mới, nó không hề rẻ. Mỗi tháng bạn sẽ phải tốn thêm 100 USD để có đèn sáng bằng nguồn năng lượng mặt trời ” .Và bạn sẽ vấn đáp thế nào ? Có lẽ bạn sẽ nói : “ Ờ, anh nhớ cái điện thoại di động lần trước chứ ? Nó đúng là đã đổi khác cuộc sống tôi. Tôi chưa từng có cái gì như vậy. Nhưng anh thấy không, lần này đèn của tôi trước nay vẫn cứ sáng. Nó hoạt động giải trí tốt, và phải nói là tôi thật sự không chăm sóc nó lấy điện từ đâu ra. Xin lỗi, nhưng tôi không mua đâu ” .

Chỉ có một cách biến hóa được tâm lý đó. Chính quyền cần nói với bạn rằng từ giờ trở đi bạn phải trả hàng loạt ngân sách ô nhiễm và CO2 mà bóng đèn sử dụng nhiệt điện than của bạn gây ra, do đó mỗi tháng bạn sẽ mất hơn 125 USD để được bật đèn. Khi đó khoản chi 100 USD một tháng để có nguồn năng lượng mặt trời sẽ có vẻ như như một món hời, và bạn sẽ mua mười bộ mẫu sản phẩm, những fan hâm mộ khác của cuốn sách này cũng thế .Sáu tháng sau chuyện gì xảy ra ? Tôi sẽ quay lại với mạng lưới hệ thống chiếu sáng bằng điện mặt trời tựa như, nhưng giá lần này chỉ 75 USD một tháng. Cuối cùng tôi sẽ đạt được mức ngân sách còn thấp hơn cả ngân sách của nhiệt điện than. Tôi sẽ đưa nâng cấp cải tiến kỹ thuật của mình lên sản xuất ở quy mô lớn .Tất cả mọi người đều nói rằng thiết kế xây dựng hạ tầng Giao hàng nguồn năng lượng tái tạo chính là thiên chức chinh phục mặt trăng của thế hệ tất cả chúng ta. Giá mà đúng như thế. “ Xây dựng hạ tầng nguồn năng lượng không phát thải không hề giống việc đưa người lên mặt trăng ”, Nate Lewis lý giải. Quan trọng là phải nhớ rằng nguồn năng lượng sạch đem lại cho bạn thiên nhiên và môi trường mới chứ không phải công dụng mới. “ Điện chỉ là điện. Không có điện xanh hay điện màu gì khác – Lewis nói – Điện nào cũng làm bóng đèn sáng cả. Điện không tìm được địa chỉ email, và cũng sẽ không sửa được lỗi chính tả cho bạn ” .Vì vậy, nếu tất cả chúng ta muốn có cả hai dạng nâng cấp cải tiến kỹ thuật ở quy mô lớn – những cải tiến vượt bậc hoàn toàn có thể dẫn tới giải pháp trọn vẹn mới để sản xuất điện sạch và những nâng tầm xuất phát từ công nghệ tiên tiến điện sạch đã có, thì tất cả chúng ta cần chính quyền sở tại phải tạo ra một sân chơi bình đẳng bằng cách đánh thuế những mẫu sản phẩm tất cả chúng ta không muốn có ( điện sản xuất từ nguồn phát thải carbon ) và trợ cấp cho những mẫu sản phẩm mà tất cả chúng ta muốn có ( điện sạch ). Điều đó sẽ tạo ra cầu thị trường thiết yếu, ở quy mô thiết yếu .

“Lý thuyết Porter”

Nếu ở trên tôi tập trung chuyên sâu vào vai trò của tín hiệu giá thì giờ tôi sẽ nói về phương pháp tất cả chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng những tiêu chuẩn và pháp luật để khuyến khích triển khaivà nâng cấp cải tiến công nghệ tiên tiến điện sạch, nâng cao hiệu suất sử dụng nguồn năng lượng như thế nào. Có lẽ kim chỉ nan về mối quan hệ giữa lao lý thiên nhiên và môi trường và nâng cấp cải tiến công nghệ tiên tiến thường được nhắc đến nhiều nhất là “ kim chỉ nan Porter ”, do giáo sư Michael Porter thuộc Trường Quản trị kinh doanh thương mại Harvard đưa ra lần tiên phong vào năm 1991 .Ông chứng minh và khẳng định “ những pháp luật thiên nhiên và môi trường tương thích sẽ khuyến khích nâng cấp cải tiến công nghệ tiên tiến, dẫn tới giảm ngân sách và cải tổ chất lượng mẫu sản phẩm. Kết quả là những công ty trong nước có lợi thế cạnh tranh đối đầu cao hơn hẳn trên thị trường quốc tế và hiệu suất công nghệ tiên tiến cũng cao hơn trước ”. Câu chuyện sau sẽ minh họa cho triết lý của ông .Vào giữa thập niên 1970, những đơn vị sản xuất ôtô đã phản đối kinh khủng nhu yếu lắp bộ trung hòa khí thải để giảm độ ô nhiễm của khí thải tạo ra từ động cơ. Trong phiên điều trần trước QH năm 1972, phó chủ tịch Hãng General Motors đã công bố nếu những công ty ôtô buộc phải lắp bộ trung hòa khí thải vào những mẫu xe năm 1975 thì “ rõ ràng hàng loạt quy trình sản xuất sẽ bị ngưng trệ, và công ty, những cổ đông, người lao động, nhà phân phối cũng như cả hội đồng sẽ phải chịu thiệt hại rất lớn ” .quản trị của Ford là Lee Iacocca thì nói : “ Nếu không hủy bỏ pháp luật lắp bộ trung hòa khí thải thì Ford sẽ buộc phải ngừng hoạt động, và hậu quả là tổng sản phẩm quốc dân sẽ giảm đi 17 tỉ USD ; có thêm 800.000 người thất nghiệp và lệch giá thuế của chính quyền sở tại tổng thể những cấp sẽ giảm đi 5 tỉ USD, chính quyền sở tại một vài địa phương sẽ rơi vào thực trạng vỡ nợ ”. Tuy nhiên, mặc kệ những công bố đó, bang California vẫn vận dụng lao lý này, buộc lắp bộ trung hòa khí thải vào năm 1975 và đến năm 1977 thì bắt buộc lắp bộ trung hòa khí thải ba lớp. Hãng Chrysler cho rằng họ sẽ mất thêm 1.300 USD ngân sách cho mỗi chiếc xe để cung ứng tiêu chuẩn ô nhiễm của liên bang năm 1975. Nếu tính theo giá trị đồng USD hiện tại thì số tiền này tương tự 2.770 USD. Ford ước tính ngân sách tuân thủ tiêu chuẩn cho một mẫu xe Pinto là 1.000 USD ( tương tự 2.130 USD theo giá năm 2004 ) .Tuy nhiên, trong một báo cáo giải trình được thực thi vào năm 1972, văn phòng khoa học thuộc White House đã ước tính ngân sách này chỉ là 775 USD ( tương tự 1.600 USD theo giá năm 2004 ). Được hoãn đến năm 1981 mới vận dụng, ngân sách trong thực tiễn để tuân thủ tiêu chuẩn là từ 875 – 1.350 USD tính theo giá năm 2002 .

Trong khi đó, ô nhiễm không khí giảm đi rất rõ rệt, trời không hề sập và nền kinh tế Mỹ không hề bị chững lại như dự đoán. Kịch bản này đã lặp đi lặp lại nhiều lần với các loại tiêu chuẩn môi trường khác: các ngành công nghiệp, thậm chí nhiều khi ngay cả người ra chính sách cũng đánh giá quá cao chi phí mà nền kinh tế phải bỏ ra để đáp ứng được tiêu chuẩn cao hơn. Ở mức độ nào đó, không có gì phải nghi ngờ họ đã cố ý làm như vậy, nhưng trong chừng mực nhất định lý do cũng vì họ không nhận thấy hết vai trò của “những cải tiến kỹ thuật ngoài dự kiến”.

__________* Thomas Friedman là nhà báo Mỹ, từng làm cho Hãng thông tấn UPI, sau đó chuyển sang làm phóng viên báo chí quốc tế của báo New York Times từ năm 1982. Ông đã ba lần được giải Pulitzer, trong đó có hai giải về tường thuật yếu tố quốc tế và một lần về phản hồi. Các sách của Thomas Friedman như Từ Beirut đến Jerusalem, Chiếc Lexus và cây ôliu, Thế giới phẳng … đều cháy khách khắp quốc tế. Riêng cuốn Thế giới phẳngnằm trong list hút khách nhất của New York Times suốt từ tháng 4-2005 đến tháng 5-2007 .* Cuốn Nóng, phẳng, chậtra mắt tại Mỹ cuối năm 2008. Bản tiếng Việt vừa được Nhà xuất bản Trẻmua bản quyền và xuất bản .

Source: https://topvantai.com
Category: Xe limousine